Jesteś tutaj:
Powrót

Przebieg działań wojennych

Przebieg działań wojennych

Austriackie moździerze pod Gorlicami
W 1914 r. Małopolska stała się areną zmagań wojennych na fronciewschodnim I wojny światowej. Rosjanie działania wojenne na tym terenierozpoczęli od przeprowadzenia huraganowego uderzenia, które miałodoprowadzić do podwójnego oskrzydlenia armii austro-węgierskiej,odcięcia jej od Wisły, Dniestru i Karpat, a w końcu do jej zniszczenia.Wkrótce w ręce rosyjskie wpadła znaczna część Galicji Wschodniej.Twierdza Przemyśl, będąca dotąd austriacką kwaterą główną, znalazła się wokrążeniu.
Listopad 1914 r. był miesiącem największych rosyjskich sukcesów na froncie galicyjskim. Front rosyjski przesunął się wówczas w rejon podkrakowskich miejscowości: Wolbromia i Słomnik, a dalej na wschód od Brzeska i Nowego Sącza biegł ku Karpatom, w których tylko nieliczne punkty zamykały carskim oddziałom drogę na południe. Około 11 listopada 1914 r., przed rozpoczęciem nowej ofensywy austro-niemieckiej, armie rosyjskie dotarły do najdalej na zachód wysuniętych pozycji w czasie Wielkiej Wojny, zajmując prawie sześć siódmych Galicji i na powrót prawie całe Królestwo Polskie oraz opierając się o granicę Niemiec. W północnej części Małopolski w dniach 16–19 listopada 1914 r. stoczono bitwę pod Krzywopłotami. Polscy legioniści i żołnierze austro-węgierscy zdołali wówczas zatrzymać rosyjski marsz na zachód.

Podczas bitwy o Kraków wojska rosyjskie doszły do punktu uwiecznionego po walkach obeliskiem na wzgórzu Kaim, a 6 grudnia 1914 r. linia frontu przebiegała zaledwie 10 km od Rynku Głównego. Właśnie 6 grudnia 1914 r. załoga obleganej z dwóch kierunków Twierdzy Kraków przeszła do przeciwnatarcia i wyparła przeciwnika z okolic miasta.
Bitwa krakowska wstrzymała główne uderzenie rosyjskie i Austro-Węgrom chodziło teraz o definitywne zatrzymanie walca parowego, jak nazywano ofensywę rosyjską, a rozstrzygnąć o tym miały walki stoczone na południe od Krakowa w dniach 2–12 grudnia 1914 r., zwane bitwą pod Łapanowem i Limanową. Zdecydowała ona o zatrzymaniu ofensywy rosyjskiej w Galicji. 

Także w grudniu, 22–25, I Brygada Legionów wzięła udział w bitwie pod Łowczówkiem. Starcie to na pewien czas zatrzymało siły rosyjskie prące na zachód, co umożliwiło Austriakom rozbudowanie frontu na linii Tarnów – Gorlice. Na tych pozycjach front zastygł na długie miesiące i – po raz pierwszy w historii – przyjął formę rozbudowanych pozycji obronnych z liniami rowów strzeleckich, schronami, pozycjami rezerwowymi, rowami łącznikowymi itp. Zmianę sytuacji przyniosła dopiero bitwa pod Gorlicami stoczona 2–5 maja 1915 r. – doprowadziła ona do jednego z największych przełamań frontu w dziejach Europy. W wyniku bitwy gorlickiej wojska austriackie i niemieckie zepchnęły oddziały rosyjskie na wschód i zmusiły je do odwrotu.

W maju 1915 r. korpusy 1. Armii austro-węgierskiej, operujące na północnym brzegu Wisły, ruszyły w ślad za cofającymi się wojskami rosyjskimi. Uderzenie to, po odbiciu Przemyśla i Lwowa, niemal doprowadziło do załamania się frontu rosyjskiego na południu.

Na naradzie wojennej w Baranowiczach, w której udział wziął sam car Mikołaj II, zapadła decyzja, aby możliwie długo utrzymać Królestwo Polskie, skupiając się na walkach na froncie północno-zachodnim. Jednak 5 sierpnia Rosjanie, aby uniknąć grożącego im okrążenia, musieli opuścić Warszawę.

Tak oto w wyniku wiosenno-letniej ofensywy państw centralnych w ręce Niemców i Austriaków wpadły prawie cała Galicja, Królestwo Polskie, Litwa i Kurlandia. Wydarzenia pierwszego roku wojny na froncie wschodnim spowodowały ogromne zniszczenia i straty na ziemiach polskich, które teraz w całości znalazły się w rękach państw centralnych.

Przebieg frontu

Powiązane treści